Хуудас

08 November 2014

Балансыг ойлгох нь



Баланс буюу санхүүгийн байдлын тайлан нь компаний хөрөнгө, өр төлбөр ба эздийн өмчийг(цэвэр дүнгээр) илэрхийлдэг юм. Баланс, орлогын тайлан болон мөнгөн урсгалын тайлан нь байгуулагын санхүүгийн тайлангын тулгын 3 чулуу болдог. Хэрвээ та компаны хөрөнгө оруулагч бол, балансын бүтэц зохион байгуулалт, хэрхэн анализ хийх, утгын тайлан унших нь маш чухал юм.
Балансыг хэрхэн ашиглах вэ
Баланс нь ерөнхийдөө 2 хэсэгт хуваагдаг ба тэнцүү хуваагдах ёстой. Өөрөөр хэлбэл баланс нь
Хөрөнгө=өр төлбөр+хувь нийлүүлэгчдийн хөрөнгө\эздийн өмч
Хөрөнгө, эсхүл компаны үйл ажиллагаанд ашиглагдаг зүйлс нь балансанд тусгах нь компаны санхүүгийн үүргэ бөгөөд энхүү хөрөнгө оруулалт нь компанд хуримтлал ашиг авчирдаг юм.
Хөрөнгө нь компаны үйл ажиллагаанд ашигладаг ба өр төлбөр болон эздийн өмч хоёр нь энэ хөрөнгийн эх үүсвэр нь юм. Эздийн өмчид компаны анхны хөрөнгө оруулалт,олон нийтэд арилжаалсан хувьцаа эзэмшигдийн хөрөнгө, хуримтдагдсан ашиг болон бизнесийн хөрөнгийн эх сурвалжийг илэрхийлнэ.
Баланс нь компаны санхүүгийн байдлыг маш түргэн хугцаанд нэг зарчимаар илэрхийлэх чухал үүрэгтэй.
Хөрөнгийн ангилал
Эргэлтийн хөрөнгө
Эргэлтийн хөрөнгийн насжилт нэг жил ба түүнээс баг хугцаатай байдаг ба энэ нь амархан мөнгө болж хувирна гэсэн үг юм. Тухайлбал энэ хөрөнгөнд бэлэн мөнгө, түүнтэй адилтгах зүйлс, авлага болон бараа материал орно. Бэлэн мөнгө ,хөрөнгийн чухал хэсэг,  өөртөө харилцах данс болон чекийг агуулдаг.  Бэлэн мөнгө түүнтэй адилтгах зүйлс нь хамгийн хамгаалтай хөрөнгө ба маш хурдан бэлэн мөнгө;$, болон хувирдаг. Засгийн газрийн үнэт цаас нь үүний нэг жишээ юм. Дансны авлага нь компаны харилцагдаас авах авлагыг харуулах үүрэгтэй. Байгуулгууд ихэнхдээ бараа бүтээгдэхүүн болон үйлчилгээгээ зээлээр хийдэг бөгөөд энэ нь харилцагчид авлагыг төлж дуустал байх үүрэгтэй.
Эцэст нь, бараа бүтээгдэхүүн нь байгуулагын түүхий эд материал, дуусаггүй үйлдвэрлэлд байгаа болон бэлэн бүтээгдэхүүнийг илэрхийлдэг. Компаны тус бүрийн хувьд, бараа материалын дансыг зөв ялгаж салгах хэрэгтэй. Жишээлбэл томоохон үйлдвэрийн байгуулгын хувьд маш их хэмжээний түүхий эд материал татаж байхад, жижиг үйлдвэрийн хувьд тийм биш. Бараа материалын хувирах үйл явчын хувьд барааг худалдан авах, боловсруулах, борлуулах юм.
Эргэлтийн бус хөрөнгө
Эргэлтийн бус хөрөнгө нь мөнгө хөрөнгө болон хувиархдаа амар биш бөгөөд, мөнгөн хөрөнгө болж хувирхад жил шахам, насжилтийн хувьд нэгээс дээш жил байдаг юм. Эргэлтийн бус биет хөрөнгөнд машин, компьютер, барилга, газар зэрэг хамаарна. Эргэлтийн бус биет бус хөрөнгөнд гудбил, патент хамаарна. Энэ хөрөнгө нь байглын биет зүйлс биш бөгөөд ихэвчлэн байгуулгын бий болгосон бренд эсхүл хор уршиг юм.
Элэгдэл нь ихэнх хөрөнгийн баг багаар элэгдүүлэн тооцдог бөгөөд энэ нь зах зээлийн өртөг нь буурж насжилт нь дуусаж байгааг харуулж байдаг.
Өр төлбөр
Балансын нөгөө хэсэгт өр төлбөр байралдаг билээ. Энэ нь компаны бусдад төлөх авлагыг илэрхийлэх үүрэгтэй. Хөрөнгтэй төстэйн, үүнийг эргэлтийн болон урт хугцааны гэж ангилдаг. Урт хугцааны өр төлбөр нь хамгийн багдаа нэг жилийн хугцаатай байдаг. Эргэлтийн өр төлбөр нь нэг жилийн дотор дуусаж төлөгдөх ёстой байдаг.
Эздийн өмч
Эздийн өмч нь энэ бизнесд анх хөрөнгө оруулалт хийсэн хэмжээ. Хэрэв санхүүгийн тайлангийн жил дуусвал компань татвар дараах цэвэр ашигаараа дахин хөрөнгө оруулалт хийх эсэхээ шийдэх ба энэ ашиг нь оролгын тайлангаас эздийн өмчийн хэсэгт шилжинэ. Энэ нь компаны цэвэр хөрөнгийг илтгэнэ. Үүний дагуу баланс нь хөрөнгө ба өр төлбөр эздийн өмч гэсэн хэсэгт тэнцүү хуваагдах юм.
Баланс болон түүний харицаанд анализ хийх,
Тайлан тэнцэл нь илүү ойлголт ба энэ нь барьж хэрхэн, бид балансын дотор агуулагдах мэдээлэлд дүн шинжилгээ хийхэд хэрэглэгддэг зарим нэг техник нь одоо харж болох юм. Энэ нь хийгдэж буй гол арга зам нь санхүүгийн харьцааны шинжилгээ хийх явдал юм.
Санхүүгийн харьцааны шинжилгээ нь компани, өөрийн үйл ажиллагааны талаар сайн ойлголттой болохын тулд томьёог ашигладаг. Тайлан тэнцэл нь, (өр-өөрийн хөрөнгийн харьцаа гэх мэт) нь санхүүгийн харьцааг ашиглан өөрийн үйл ажиллагааны үр ашигтай хамтаар танд компанийн санхүүгийн нөхцөл байдлыг илүү сайн санаа харуулж чадна. Энэ нь зарим харьцаа нь ийм баланс, орлогын тайлан зэрэг нэгээс илүү санхүүгийн тайлан мэдээлэл хэрэгтэй болно гэдгийг анхаарах нь чухал юм.
Тайлан тэнцлээс мэдээллийг ашиглаж байгаа харьцааны үндсэн төрлийн санхүүгийн бат бэх харьцаа болон үйл ажиллагааны харьцаа юм. Ийм theworking хөрөнгө, өр-өөрийн хөрөнгийн харьцаа, санхүүгийн бат бэх харьцаа, компани хүлээсэн үүргээ биелүүлж чадахгүй, үүрэг, хариуцлага хэрхэн хөшүүрэг хэр сайн талаар мэдээлэл өгнө.
Энэ нь хөрөнгө оруулагч компани нь өөрөө өөрийгөө санхүүжүүлдэг хэрхэн санхүүгийн тогтвортой компани бөгөөд хэрхэн санааг өгч болно. Үйл ажиллагааны харьцаа компани (авлага, бараа материал, өр төлбөрийг багтаасан) нь өөрийн үйл ажиллагааны циклийг хэрхэн зохицуулах харуулах харилцах дансны голчлон анхаарлаа хандуулдаг. Энэ харьцаа нь компанийн үйл ажиллагааны үр ашигтай гүнзгий өгч чадна.



Баланс, орлого, мөнгөн гүйлгээний тайлангийн хамт, хөрөнгө оруулагч компанийн болон түүний үйл ажиллагаанд ойлгоход чухал хэрэгсэл юм. Балансын компанийн данс үед нэг цэг дээр хормын хувилбарын юм - түүний хөрөнгө, өр төлбөр болон хувьцаа эзэмшигчдийн эрх тэгш байдлыг хамарсан. Тайлан тэнцэл зорилго нь хэрэглэгчдэд компани эзэмшиж, өртэй юу үзүүлэхдээ хамт компанийн санхүүгийн байдлын талаар санаа өгөх явдал юм. Энэ нь бүх хөрөнгө оруулагчид, ашиглаж дүн шинжилгээ хийж, энэ баримт бичгийг унших вэ гэдгийг мэдэх нь чухал юм.



Эх сурвалж: www.investopedia.com
Орчуулсан: Г. Галмандах
(Энэхүү орчуулга нь албан ёсны бус бөгөөд үг хэллэг, утга зүй, найруулгын алдаатай байх магадлалтай учир ямар нэгэн эрдмийн ажилбар олон нийтийн хэрэглээнд ашиглахгүй байхыг хүсье.)

No comments:

Post a Comment